Son yıllarda fındık bahçelerinde yaşanan en büyük tehlike olan külleme hastalığı 25 Ekim 2016 tarihinde Trabzon'da yapılan geniş katılımlı çalıştayda ele alındı. Çalıştaya Enstitü Müdürümüz Aysun AKAR, Müdür Yrd.V. Çiğdem BULAM KÖSE, Dr. Arzu SEZER ve Ziraat Yüksek Mühendisi Ebru GÜMÜŞ katıldı.
Ayrıca 3 Ekim 2016 tarihinde Trabzon'un Arsin ve Vakfıkebir ilçelerinde, Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü ile Enstitümüz işbirliğinde fındıkta külleme hastalığı ile ilgili eğitim çalışması düzenlendi. Konu uzmanı Dr. Arzu SEZER il ve ilçe müdürlüklerinde çalışan teknik personeller ile ziraat odaları başkanları ve tarımsal yayım danışmanlarının katıldığı toplantıda hastalığa karşı uygulanacak kültürel ve ilaçlı mücadele hakkında bilgi verdi.
11 Ekim 2016 tarihinde ise Giresun'un Görele ilçesinde Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü tarafından organize edilen toplantıda İlçe Müdürlüğü Teknik personeli ve üreticilere hastalık ve mücadelesi hakkında Dr. Arzu SEZER tarafından bilgi verilmiştir
Trabzon Ticaret Borsası (TTB) tarafından düzenlenen ve Prof. Dr. İlhami KÖKSAL moderatörlüğünde gerçekleştirilen Fındıkta Küllenme Çalıştayı'nda ise Ankara Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Fikret DEMİRCİ, Prof. Dr. Yeşim OKAY, Prof. Dr. Nevzat ARTIK ile Enstitümüzden Bitki Sağlığı Bölüm Sorumlusu Dr. Arzu SEZER katılımcılara fındıkta külleme ile ilgili bilgi verdiler.
Dr. Arzu SEZER çalıştayda "Külleme Hastalığının Fındık Alanlarındaki Coğrafi Dağılımı" ve hastalıkla ilgili Enstitüde yapılan çalışmalar hakkında bilgi vermiştir:
Fındıkta külleme hastalığı ülkemizde ve dünyada çok eskiden beri bilinen ve yaygın olan bir hastalıktır. Fındık yanında tüm sert kabuklu meyveler, çeşitli odunsu ve otsu bitkilerde de görülmektedir. Son yıllara kadar fındıkta hastalığa "Phyllactinia guttata" denilen bir fungusun (mantar) neden olduğu; bu fungusun sadece yapraklarda hastalık oluşturduğu ve çok büyük ölçüde ekonomik zarara neden olmadığı bilinmekte ve hastalıkla mücadelede kültürel önlemler yeterli olmakta idi. Ülkemizde 2013 yılından itibaren hastalığın belirtileri değişmiş, yapraklar yanında çotanak ve sürgünlerde de hastalık belirtileri oluşmuş, kuruma ve erken dökümler görülmüştür. Yapılan incelemeler sonucu yeni hastalık etmeninin daha önce bilinenden farklı olduğu ve Erysiphe (sec. Microsphaera) cinsi içinde bir tür olduğu Dr. Arzu SEZER tarafından tespit edilmiştir. Erysiphe sp.'nin neden olduğu hastalık 2014 yılında Ordu, Giresun ve Trabzon illeri başta olmak üzere Doğu ve Orta Karadeniz Bölgesi fındık üretim alanlarında epidemi (salgın) yapmış ve fındıkta verim ve kaliteyi olumsuz yönde etkilemiştir. 2015 yılında ise Batı Karadeniz Bölgesinde de görülmeye başlamış ve 2016 yılı itibariyle tüm fındık üretim alanlarında zarar oluşturmuştur.
Hastalıkla mücadelede kültürel önlemler çok önemli olup, bunlar şöyle sıralanabilir.
– Enfeksiyon kaynaklarının azaltılması için yere dökülen yapraklar ile hastalıklı bitki artıkları toplanmalı, bulaşık dip sürgünleri kesilmeli ve imha edilmelidir.
– Bahçede nemi azaltmak, iyi bir hava sirkülasyonu ve yeterli ışıklanma sağlamak için budama ve yabancı ot mücadelesine önem verilmelidir.
Kültürel önlemlere ilaveten hastalıkla mücadelede ilaçlı mücadele de gerekli olduğundan 1 Haziran 2015 tarihinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından geçici Bitki Koruma Ürünleri tavsiyesi yapılmış ve üreticilere duyurulmuştur. Erysiphe sp'nin neden olduğu külleme hastalığı bahçede ilk defa çıkıyorsa, belirtiler görülür görülmez ilaçlamaya başlanır. Daha önceki yıllarda hastalık görülmüş ise meyve (çotanak) bağlama döneminde ilaçlamaya başlanır. Hastalığın şiddeti, iklim koşulları ve ilacın etki süresi dikkate alınarak ikinci ve diğer ilaçlamalara hasada kadar devam edilir. Son ilaçlama ile hasat arasında geçmesi gereken süreye dikkat edilmelidir.